اتحادیه اروپا در واکنش به تحولات اخیر سوریه، بار دیگر تأکید کرد که نقشآفرینی افراطی جمهوری اسلامی ایران در این کشور دیگر جایگاهی ندارد.
به گفته مقامات اروپایی، سقوط رژیم بشار اسد و تغییر موازنه قدرت در سوریه، به معنای پایان حضور ایدئولوژیک و نظامی ایران در منطقه است.
کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در اظهاراتی در نشست اخیر اتحادیه در بروکسل گفت: «ایران با حمایت از افراطگرایی و گسترش نفوذ نظامی در سوریه، نقش مخربی در منطقه ایفا کرده است. اما تحولات اخیر نشان داد که مردم سوریه و منطقه دیگر چنین دخالتهایی را تحمل نمیکنند.» او تأکید کرد که سیاستهای افراطی جمهوری اسلامی در سوریه و منطقه، تنها به گسترش جنگ و بیثباتی منجر شده است.
کالاس همچنین افزود: «ما بهدقت رفتار و نقشآفرینی قدرتهای خارجی در سوریه را زیر نظر داریم و امیدواریم که این کشور به مسیر بازسازی و صلح پایدار بازگردد.» وی با اشاره به کاهش نفوذ ایران در سوریه، از کشورهای منطقه خواست برای پایان دادن به بحرانهای ناشی از مداخلههای خارجی، همکاری بیشتری داشته باشند.
در این میان، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا نیز حمایت خود را از تلاشهای اتحادیه اروپا برای حذف عوامل افراطی و مداخلهجویانه از سوریه اعلام کرد. وی تأکید کرد که سیاستهای جمهوری اسلامی نهتنها در سوریه بلکه در سراسر خاورمیانه موجب بیثباتی شده و این وضعیت باید خاتمه یابد.
با سرنگونی رژیم اسد و خروج نیروهای ایران از مناطق استراتژیک سوریه، بسیاری از تحلیلگران معتقدند که جمهوری اسلامی در حال از دست دادن آخرین اهرمهای قدرت خود در منطقه است. از سوی دیگر، کشورهای منطقهای از جمله ترکیه و عربستان سعودی، بهدنبال بازتعریف نقش خود در سوریه بدون مداخله ایران هستند.
این اظهارات اتحادیه اروپا و آمریکا در حالی بیان میشود که وضعیت اقتصادی ایران بهدلیل تحریمهای گسترده و ناتوانی داخلی در مدیریت منابع، به بحرانیترین شرایط خود رسیده است. کارشناسان بر این باورند که حکومت ایران دیگر توان مالی و نظامی لازم برای ادامه مداخلههای منطقهای خود را ندارد و سقوط رژیم اسد تنها شتابدهنده این فرایند بوده است.